(Tekst: Jan Vanhoof, Isabel Laenen, Monia Van Damme & Evelyn Goffin, in  samenwerking met Smartschool)

Educheck is een tool waarmee onderwijsprofessionals zichzelf een spiegel kunnen voorhouden met behulp van korte zelfevaluatie-instrumenten. Deze werd inhoudelijk ontwikkeld door Edubron, in opdracht van Smartschool.

Educheck vertrekt van de vraag wat kenmerkend is voor scholen die succesvol zijn in de projecten die ze opzetten en waar leerlingen veel leerwinst boeken. We verdiepten ons in schooleffectiviteitsonderzoek, gingen daarover in overleg met Smartschool, toetsten onze ideeën af bij toekomstige gebruikers en maakten op basis van deze input een selectie van thema’s die kunnen bijdragen aan het succes van scholen. Deze thema’s hebben betrekking op wat er in de klas gebeurt, zowel pedagogisch als didactisch, maar ook op het gebied van schoolbeleid en schoolleiding. Werken aan deze thema’s is een bewezen aanpak voor onderwijsontwikkeling. Zo brengt Educheck wetenschappelijk onderzoek naar de school, op een manier die écht tot impact leidt.

Inhoud Educheck

In het onderstaande rapport vind je de thema’s en bijbehorende indicatoren die in Educheck opgenomen zijn. Voor elke indicator wordt in één of twee zinnen eerst een korte omschrijving gegeven, om snel op de inhouden zicht te krijgen. Nadien wordt voor elke indicator bondig toegelicht wat er precies mee bedoeld wordt en waarom deze in dit instrument opgenomen is.

Als academische partner vertaalden we de indicatoren in vragen die het mogelijk maken om gesprekken te voeden over de aanpak én in de klas én op school. We ontwikkelden vragenlijsten die de huidige situatie helpen beschrijven en beoordelen. Aan de hand van acht concrete vragen wordt het telkens mogelijk een uitspraak te doen over een indicator. Meetschalen zijn zo ontwikkeld dat ze door verschillende doelgroepen ingevuld kunnen worden. Dat verklaart waarom slechts een handvol vragenlijsten integraal uit bestaande bronnen kon worden overgenomen. Veelal zijn de vragenlijsten geïnspireerd op (combinaties van) eerder gevalideerde meetinstrumenten of werden ze zelf ontworpen. Deze vragenlijsten zijn integraal opgenomen in de beschrijving van elke indicator.

Zelfevaluaties aan de hand van de hier opgenomen instrumenten zijn een tussenpunt, geen doel op zich. Ze zijn bedoeld om inzicht te geven in wat goed gaat en welke bestaande praktijken verbeterd kunnen worden. Waar het zinvol is om nieuwe wegen in te slaan, bieden we aanknopingspunten om verder te werken met de resultaten van de bevraging. Die vind je terug bij ‘Aan de slag’. We geven geen handleiding, wel inspiratie, in de vorm van gerichte vragen die helpen om de resultaten te verklaren en te ontdekken waar groei mogelijk is.

Indicatoren bevragen

Het is aan de gebruiker van de zelfevaluatie-instrumenten om te beslissen op wie de vragenlijsten het best betrekking hebben om informatief te zijn voor de in de eigen context opgezette zelfevaluatie. Om gebruikers op weg te helpen, doen we in de korte toelichting wel telkens een suggestie bij de vraag ‘Over wie of wat gaat deze vragenlijst?’. Dit doen we om houvast te geven aan gebruikers, zonder te sturend te willen zijn. Weet evenwel dat de vragenlijsten ontwikkeld werden om net de door ons aangeduide focus te hebben.

De vragenlijsten kunnen verder ook aan verschillende doelgroepen worden voorgelegd: schoolleiders, leraren, andere medewerkers in de school, maar ook leerlingen en ouders. Dit zelfevaluatie-instrument gaat dus verder dan zelfevaluatie alleen: het maakt het mogelijk om verschillende perspectieven te vergelijken en je eigen inzichten te toetsen aan die van anderen. Bij de vraag ‘Aan wie kan je deze vragenlijst voorleggen?’ geven we daarom een houvast mee. Wanneer je een bevraging wilt organiseren, denk dan goed na over wat er haalbaar én zinvol is in je eigen context.

Resultaten interpreteren

De indicatoren worden telkens bevraagd aan de hand van acht stellingen. De instructie die respondenten krijgen bij deze stellingen luidt: ‘Geef aan in welke mate je het eens bent met de volgende stellingen’. Iedere stelling is dan ontwikkeld om 6 (=5 +1) antwoordmogelijkheden te hebben. Deze zijn: helemaal oneens, eerder oneens, noch eens of oneens, eerder eens, helemaal eens en niet van toepassing. De antwoorden krijgen een waarde mee van 1 (helemaal oneens) tot 5 (helemaal eens). ‘Niet van toepassing’ levert geen waarde op en wordt dus ook niet meegenomen bij de berekening van de resultaten.

Meer specifieke en praktische informatie over het gebruik van dit zelfevaluatie-instrument is te vinden in de online omgeving Educheck, die ingebed is in Smartschool. Daar is ook informatie opgenomen over hoe de resultaten in een dashboard beschikbaar gemaakt worden om de verdere ontwikkeling van school- en klaspraktijk te informeren.

Wij wensen jou veel succes met het tastbaar maken van wat telt op school en in de klas.

Downloadlink: klik hier.