Tekst – Jelle Boeve-de Pauw

Hier ben ik trots op! In het VALIES[1]-project voerden we vijf jaar samen onderzoek naar educatie voor duurzame ontwikkeling. Heerlijk om te doen: collega’s van verschillende kennisinstellingen, praktijkorganisaties en onderwijsverstrekkers die samen het beste van zichzelf geven. Wat was het een plezier om dat team te coördineren. Ons gezamenlijke doel: Educatie voor Duurzame Ontwikkeling (EDO) mét impact. Na vijf jaar zijn we klaar om de resultaten met de wereld te delen. We bundelden alle geleerde lessen en materialen op onze spiksplinternieuwe website www.edoschool.be

Lancering edoschool.be

Op 1 juni 2022 was het zover. We waren klaar om te tonen waar we geland zijn. Schoolteams, pedagogisch begeleiders, NGOs, onderzoekers, medewerkers van uitgeverijen, lerarenopleiders én grootouders voor het klimaat zakten af naar Antwerpen. Daar stelden we trots onze resultaten voor en lanceerden we de website www.edoschool.be.

Kennismaken met EDO, prikkelende praktijken en handvaten om het zelf ook te gaan doen: dat vind je op edoschool.be. En ga er nu vooral zelf mee aan de slag! De website staat vol praktijkvoorbeelden en vormingsmaterialen. Handig voor schoolteams om zelf EDO in de praktijk te brengen én voor organisaties die scholen begeleiden richting effectieve Educatie voor Duurzame Ontwikkeling.

Educatie voor Duurzame Ontwikkeling

Educatie voor Duurzame Ontwikkeling: wat moet je je daarbij voorstellen? Als je er al mee bezig bent, ken je vast de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties:  17 doelstellingen voor een betere wereld. Genoeg voor altijd voor iedereen. Maar hoe werk je daaraan op school? Hoe verhoudt zich dat tot de leerplannen en eindtermen? Hoe laat je dat aansluiten bij de eigenheid van jouw school? En hoe weet je of je dat met impact doet?

We mochten 50 scholen begeleiden tijdens het VALIES-project. Unieke schoolteams, elk met een eigen pedagogisch project, eigen sterktes en eigen uitdagingen. Het was die grote diversiteit aan teams, leerlingen, interesses, werkwijzen, dromen die ons project mogelijk maakten. De grootste rijkdom voor een onderzoeker is diversiteit: verschillen onderzoeken helpt ons om te begrijpen wat is en na te denken over wat kan. Elke school kreeg een VALIES-begeleider, elke begeleider kreeg het voorrecht verschillende scholen te begeleiden. Alle scholen namen samen deel aan een traject voor professionele ontwikkeling. We verkenden de doelen en aanpak van EDO, waarbij we ons steeds de vraag stelden: hoe zorgen we ervoor dat dit alles bijdraagt aan de actiecompetentie van leerlingen? Daar lag voor ons immers de bedoelde impact.

Drie wegen naar meer impact : actiecompetentie op school

Wil je impact maken met Educatie voor Duurzame Ontwikkeling, dan zijn er drie wegen om te bewandelen. Die gaan hand in hand.

1. EDO-Prikkel : Maak kennis met de kracht van EDO. Laat je inspireren door prikkelende voorbeelden uit de praktijk. Ons onderzoek laat zien dat actiecompetente leerlingen begrijpen hoe ze met duurzaamheidsproblemen kunnen omgaan, goesting hebben om mee te bouwen aan een duurzame wereld, er vertrouwen in hebben dat ze dat kunnen en dat hun actie impact heeft. Eenvoudiger gezegd dan gedaan. Edoschool.be toont je concrete praktijken en geeft handvaten.
2. EDO-Project : Ontwerp EDO-projecten voor en met je leerlingen. Actiecompetentie van leerlingen realiseer je niet in enkele lesjes, maar vraagt een doordachte aanpak. Met edoschool.be verken je stapsgewijs hoe je diepgaande EDO-ontwerpen kan vormgeven voor en met je leerlingen. Je vindt er prikkelende voorbeelden uit de praktijk en krijgt zicht op hoe je EDO-projecten kan ontwerpen en realiseren.
3. EDO-School : Bouw samen en schoolbreed aan EDO. EDO wordt pas krachtig als je er met het hele schoolteam kan aan bouwen. Met edoschool.be verken je op welke manier je samen een efficiënt, duurzaam en effectief schoolbeleid voor EDO kan uittekenen. Je krijgt er ook inzicht in hoe je EDO een plaats kan geven in het schoolbeleid.

Onderzoek toont aan : EDO maakt een verschil

Interesse in de doctoraten die we maakten binnen VALIES? De teller staat momenteel op drie. Je kan ze hier gratis downloaden (in het Engels).

• Wanda Sass onderzocht actiecompetentie voor duurzame ontwikkeling als leerdoel bij leerlingen : download hier.
• Eleni Sinakou onderzocht educatie voor duurzame ontwikkeling als krachtige leeromgeving en bestudeerde EDO-praktijken van leerkrachten : download hier.
• Dries Verhelst onderzocht welke elementen in de schoolorganisatie leiden tot EDO-effectiviteit : download hier.

[1] VALIES staat voor Valorizing Integrated and Action-oriented Education for Sustainable Development at School. Het VALIES project werd financieel mogelijk gemaakt dankzij het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO), onder de steunovereenkomst S010317N van het programma voor strategisch basisonderzoek (SBO).