(Tekst – Amy Quintelier)

Recent gingen onderzoekers van ons speerpunt Beleid en Kwaliteitszorg in dialoog met beleidsmedewerkers van Stedelijk Onderwijs Antwerpen. De ontmoeting kwam er omdat onze onderzoekers zich afvroegen welke kanalen er beschikbaar zijn om de resultaten van de afgeronde en lopende studies zichtbaar te maken in het onderwijswerkveld. Daarnaast vroegen we ons ook af welke lessen wijzelf kunnen trekken uit de verschillende initiatieven die in de onderwijswereld de ronde doen. En vooral… hoe kunnen wij een meerwaarde betekenen voor elkaar?

Om onze ontmoeting vorm te geven werden drie grote thema’s uitgelicht in het kader van kwaliteitsontwikkeling in scholen, een thema dat diep geworteld is in de fundamenten van beide organisaties. In een eerste sessie werd ingegaan op de rol van externe partners, zoals de onderwijsinspectie (Amy Quintelier) en collegiale visitaties (Rombout Vandael). Vervolgens focusten we op uitdagingen rond informatiegebruik (Roos Van Gasse), geïllustreerd met bijdragen over het gebruik van schoolfeedback vanuit het peilingsonderzoek (Evelyn Goffin) en over de de implementatie van leerwinstmeting in het evaluatiebeleid (Piet Van den Bussche). Tot slot kwam ook het personeelsbeleid in onderwijs aan bod, waarbij aandacht besteed werd aan de manier waarop leraren omgaan met onderpresterende collega’s (Loth Van den Ouweland en Jan Vanhoof) en de manier waarop permanente feedback in scholen kan bijdragen aan kwaliteitsontwikkeling (Annemie Lybaert en Jan Torfs). Als afsluiter kregen we nog een inkijk in het gebruik van learning stories om de ontwikkeling en leerwinst van kleuters zichtbaar te maken (een innovatie-analyse van Ines Springael).

Ondanks de verscheidenheid aan thema’s kwamen dezelfde aanbevelingen telkens opnieuw naar voor om kwaliteitsontwikkeling en schoolontwikkeling in een waardegedreven netwerk te stimuleren.

1. • Werk in vertrouwen en met respect voor elkaar
   • Een dialoog over de doelen en de verwachtingen die beide partners aan elkaar stellen, is een belangrijke voorwaarde om openheid te creëren in ontwikkelingsprocessen.
   • Ondersteun samenwerking in scholen en tussen scholen.
   • Reflecteer regelmatig over lopende initiatieven en over de resultaten vanuit het ontwikkelingsgerichte perspectief
   • Zet in op datagebruik bij leraren in scholen, maar zet ook in op een degelijke scholing van de gebruikers. Ondersteun scholen en leraren daarin om een cultuur van feedback geven en ontvangen tot stand te laten komen.
   • Gevoelens en emoties van leraren zijn belangrijk in ontwikkelingsprocessen. Het is niet enkel belangrijk om die gevoelens te erkennen, maar ook om te weten waar ze vandaan komen.

Wat ons als onderzoekers van het speerpunt opviel, is dat Stedelijk Onderwijs Antwerpen, ondanks het feit dat ze zelf kennis in huis hebben om gerichte acties op te zetten, ook openstaat voor kennisinbreng van buitenaf en dat zij op basis van wetenschappelijke informatie nieuwe initiatieven opstarten. Er is dus zeker vraag naar initiatieven die de kruisbestuiving tussen professionele onderzoekers en onderzoekende professionals bevorderen.

En dat brengt mij tot deze kleine anekdote. Niet zo lang geleden opende Robert Slavin een keynote op het SIG 18 – 23 congres (Groningen) met het volgende mopje:

Hij, Ronald Reagan en Kofi Annan mochten bij God komen om één vraag te stellen. Ronald Reagan vroeg aan God of er wereldvrede zal zijn. God antwoordde: “ja, maar pas binnen enkele jaren”. Toen vroeg Kofi Annan of de hongersnood in de wereld ooit zal verdwijnen. Ook hier zei God: “ja, maar pas binnen tientallen jaren”. Waarop Robert Slavin de vraag stelde: “zal onderwijs ooit evidence informed zijn”. God begon daarop heel hard te lachen en zei: “vermoedelijk wel, maar ik denk niet dat we het ooit zullen meemaken”.

Als het van Edubron en Stedelijk Onderwijs Antwerpen afhangt, is evidence informed onderwijs binnenkort echter een standaard in het Vlaamse onderwijslandschap.