(Tekst: Jan Vanhoof en Peter Van Petegem)

Schoolzelfevaluatie is ‘in’ – geen schoolleider of beleidsmaker die er de mond niet van vol heeft. Dat komt natuurlijk niet uit de lucht vallen. Van scholen wordt immers (steeds meer) verwacht dat ze mee verantwoordelijkheid dragen voor het ontwikkelen en garanderen van onderwijskwaliteit. Ze moeten aan kwaliteitszorg en zelfevaluatie doen. Dat houdt in dat zij zicht moeten krijgen op hun huidige functioneren (sterktes en zwaktes) als vertrekpunt voor een plan of visie voor de toekomst. Ondanks de vaststelling dat velen het bestaan van zelfevaluaties toejuichen, blijkt het voor scholen toch niet eenvoudig om aan de verwachtingen inzake zelfevaluatie te voldoen. Het succesvol uitvoeren van zelfevaluaties is dan ook niet vanzelfsprekend. Een zelfevaluatie is om die reden geen activiteit die ondoordacht aangepakt mag worden. Lezers bewust maken van de complexiteit die zelfevaluatieprocessen kenmerkt, is dan ook een belangrijk streven van dit boek.

De wil van scholen om zich in zelfevaluatieprocessen te engageren, blijft groeien. Heel wat scholen namen en nemen reeds initiatieven om hun eigen sterktes en zwaktes in kaart te brengen. Die initiatieven blijken echter niet als vanzelfsprekend tot schoolontwikkeling te leiden. Dit boek benoemt succesfactoren en valkuilen en wil inzicht geven in de processen die maken dat zelfevaluaties al dan niet op een succesvolle manier vorm worden gegeven. Dit boek wil zowel prille initiatiefnemers wegwijs maken op het onbekende terrein van kwaliteitszorg, als meer ervaren coördinatoren van zelfevaluaties een houvast bieden. Vanuit de inzichten die groeiden uit het bestuderen van zelfevaluaties in Vlaamse scholen, schetsen we in deze publicatie een kader waarbinnen kwaliteitszorg en zelfevaluaties vorm kunnen krijgen. We hebben daarbij getracht theoretische achtergronden te koppelen aan praktische suggesties.

Voor alle duidelijkheid: dit boek bevat geen zelfevaluatie-instrument als dusdanig. Het is geen zelfevaluatie, het gaat over zelfevaluatie. Daarmee komen we doelbewust niet tegemoet aan de bestaande behoefte aan kant-en-klaar en onmiddellijk inzetbaar materiaal. In de context van kwaliteitszorg in het algemeen en van zelfevaluatie in het bijzonder bestaan er immers geen pasklare antwoorden. Inspelen op de eigenheid van scholen en van de mensen die erin actief zijn, loopt als een rode draad doorheen dit boek. De potentiële sterkte van zelfevaluaties – als de motor voor schoolontwikkeling – schuilt precies daarin. Of beter: ligt klaar om te ontdekken voor wie er zich voor openstelt. Wij hopen dat dit boek in deze speurtocht zowel verhelderend, structurerend als inspirerend mag zijn en wensen de lezer veel succes met de uitdaging die het uitvoeren van zelfevaluaties met zich meebrengt.

Jan Vanhoof & Peter Van Petegem

U kan hieronder scrollen door het boek, of via deze link de pdf downloaden.